مقدمه
از آن جایی که بیش از دو سال است که درگیر بیماری ویروس کووید-۱۹ هستیم؛ دقیقا نمیدانیم که چه زمانی زندگی اجتماعی ما به حالت عادی باز میگردد یا وضعیت عادی جدید چگونه خواهد بود؟! همهگیری ویروس کرونا بر مشاغلی مانند کلوپهای شبانه، مکانهای موسیقی مانند کنسرتها و همچنین بر روی زندگی خوانندگان و نوازندگان و تمام دست اندرکاران گروه موسیقی بسیار تاثیرگذار بوده است. از این رو تغییراتی را در این صنعت شاهد بوده و خواهیم بود که یکی از آنها پیدایش متاورس است. در ادامه با این اصطلاح و دنیای مجازی در صنعت موسیقی بیشتر آشنا میشویم.
متاورس
متاورس که اولین بار توسط نویسنده داستانهای علمی تخیلی نیل استفنسون (Neal Stephenson) در سال ۱۹۹۲ در رمان سایبرپانک Snow Crash ابداع شد، به عنوان یک دنیای مجازی توصیف میشود که در آن افراد میتوانند با یکدیگر در قالب آواتارها در شکل جانشین اینترنت تعامل داشته باشند. سی سال پس از دیدگاه او و در بحبوحه یک بیماری همه گیر جهانی با محدودیتهای فراوان، اکنون زمان زنده کردن متاورس موسیقی فرا رسیده است. با توجه به اینکه انتظار نمیرود درآمدهای موسیقی زنده مانند کنسرتها تا سال ۲۰۲۳ بهبود یابد، یکی از راههای افزایش بازیابی آن، ارائه جایگزینی با فناوری جدید است. اینکه چنین رویدادهایی را به سمت فضای مجازی سوق دهیم!
امروزه شاهد بحثهای بسیار داغی در مورد اینکه متاورس چگونه باید باشد، هستیم. از یک سو آزادی خواهانی علاقهمند به رمزنگاری در جامعه وجود دارد که به حفظ حریم خصوصی نیز فکر میکنند و در مورد آینده غیرمتمرکز متاورس (Metaverse) بدون مدیریت هیچ سازمان یا نهادی بحث میکنند. از سوی دیگر افرادی مانند مارک زاکربرگ (Mark Zuckerberg) وجود دارند که متاورس را به عنوان جانشین فیس بوک پیشنهاد میکند.
موسیقی در متاورس
باید گفت که متاورس در حال حاضر وجود دارد یا اینکه ما قدمی بیشتر با آن فاصله نداریم! (اگرچه حتی با کووید-۱۹ جهان ما تقریباً به اندازه دنیایی که استفنسون ترسیم کرد تاریک نیست.) هنرمندانی مانند Justin Bieber، DeadMau5 و The Weeknd همگی در ماههای اخیر کنسرتهای مجازی برگزار کردند. این رویدادها تا حدودی تعریف متاورس را گسترش داد. یک تجربه همه جانبه مبتنی بر واقعیت مجازی را ایجاد کرد که عناصر اصلی برای تغییر اساسی در نحوه تفکر ما در مورد موسیقی زنده است. اجرای موسیقی در متاورس یک چشمانداز هیجانانگیز است. به طوری که برای برگزاری اجرای زنده موسیقی در آن، توری برگزار میشود که به آن تور متاورس میگویند. این تور مجموعهای از نمایشهایی است که هنرمندان در زمانهای مختلف میتوانند بدون هزینههای سربار، موانع موجود برای اجرای یک کنسرت موسیقی زنده در واقعیت و بسیاری از محدودیتهای دیگر انجام دهند. گاهی اجرای یک کنسرت در دنیای واقعی بسیار دشوار است. اینکه میزبان جمعی از هوادارن باشید کار خیلی سادهای نیست. اما برگزاری یک کنسرت مجازی، جایی که طرفداران از سراسر جهان میتوانند بدون توجه به محل برگزاری موسیقی زنده جمع شوند بسیار جالب و هیجانانگیز خواهد بود. این جاست که طرفداران خاص و جوامع عجیب و غریب عاشقان موسیقی واقعا برنده خواهند شد!
مدیریت رویدادها در متاورس
راههای زیادی وجود دارد که یک متاورس غیرمتمرکز بتواند صنعت موسیقی را ارتقا دهد. اما یکی دیگر از فناوریهای مبتنی بر بلاک چین نیز وجود دارد که شایسته توجه است. سازمانهای مستقل غیرمتمرکز DAO گروههایی با قدرت هستند که تقریباً مانند یک هیئت مدیره عمل میکنند. DAOها نقطه مقابل سازمانهای متمرکز مانند شرکتهای تبلیغاتی هستند؛ زیرا تمام تصمیم گیریها توسط جمعی از آنها انجام میگیرد. هر کسی میتواند به سادگی با به دست آوردن توکنهای مورد نیاز برای اظهار نظر به یک DAO بپیوندد.
درست مانند سایر ستارههای در حال ظهور دنیای بلاک چین مانند توکنهای غیرقابل تعویض (NFT)، DAOها قبلاً شروع به ایجاد نشان یا توکن خود در دنیای موسیقی کرده اند. در ماه اکتبر، PleasrDAO منابع خود را برای خرید یک کپی از یک آلبوم از پیشگامان هیپ هاپ به نام وو تانگ کلن (Wu-Tang Clan) جمع کرد. این اثر روزی در شائولین آنقدر ارزشمند تلقی میشد که ۷۴ عضو DAO جمعاً ۴ میلیون دلار جمع آوری کردند تا آن را قبل از صدور سند مالکیت به عنوان NFT به دست آورند. اما در حال حاضر کاربرد آنها بسیار فراتر میرود.
در زمینه تجارت موسیقی زنده، DAOها تقریباً به اندازه مفهوم متاورس هیجانانگیز هستند و وقتی این دو را در کنار هم قرار میدهید وسوسهانگیزتر میشوند. برای مثال یک DAO متمرکز بر موسیقی میتواند بلیطهای کنسرت را به صورت انبوه خریداری کند. رویدادهایی مانند کنسرتها و جشنوارهها از جمله رویدادهای دیجیتالی را تأمین مالی و مدیریت کند و همچنین کالاهای قابل سرمایهگذاری مانند LP نسخه اول، آثار هنری و سازها را نیز خریداری کند. حتی به عنوان لیبلهای ضبط و تبلیغاتی متعلق به طرفداران هم عمل میکند. افرادی که طرفدار ژانرهای خاص موسیقی هستند و هنرمندانی که آنها را خلق میکنند، بیشترین سود را از این نوع جدید از جامعه طرفداران خواهند برد.
جمعبندی
متاورس دنیایی است که در آن نمایشهای عجیب و غریب، زیبا و زندهای که تا به حال ندیدهایم را خواهیم دید! این دنیا میتواند وجود داشته باشد. یکی از کارهایی که اینترنت با موسیقی انجام داده پیوستن به دنیای متاورس است تا از طریق آن بتوانیم به کنسرت مورد علاقه خود فارغ از هر بعد مکانی برویم. البته که وب ۲ این تنوع و دموکراسی را تسریع بخشید. اما کاری که وب ۳ و متاورس میتوانند انجام دهند این است که کار را به پایان برسانند و یک فرهنگ موسیقی زنده ایجاد کنند که امکانات در آن هرگز به این درجه از واقعیت نبوده است. مهمتر از همه متاورس میتواند آیندهای باشد که هیچ فردی در مدیریت آن دخالت نداشته و آن را کنترل نکند.