اوراق قرضه دولتی سال‌ها ستون اصلی بازارهای مالی و ابزاری برای تأمین مالی دولت‌ها و سرمایه‌گذاران ریسک‌گریز بوده‌اند. اما در دهه اخیر، با رشد دارایی‌های دیجیتال، بیتکوین به عنوان گزینه‌ای جایگزین برای اوراق قرضه مطرح شده است. این تغییر تنها به دلیل بازدهی بیتکوین نیست؛ بلکه به دلیل دگرگونی در ساختار کلان اقتصاد جهانی و سیاست‌های پولی و بدهی دولت‌ها نیز شکل گرفته است. در این پست از بلاگ یوبیتکس به این موضوع می پردازیم.
چرا اوراق قرضه دیگر امن نیستند؟
از نظر تاریخی، اوراق قرضه خزانه‌داری آمریکا، ژاپن و آلمان، کم‌ریسک‌ترین دارایی‌ها شناخته می‌شدند. اما:
کاهش رتبه اعتباری ایالات متحده توسط مودیز در ۲۰۲۵، به دلیل بی‌ثباتی مالی و سیاسی.
بحران اوراق قرضه ژاپن در سالهای ۲۰۲۴-۲۰۲۵، که نشان داد حتی بدهی‌های دولتی هم مصون از ریسک نیستند.
سیاست‌های پولی انبساطی فدرال رزرو که با تزریق نقدینگی و بزرگ کردن ترازنامه ۶.۶۹ تریلیون دلاری، اعتماد سرمایه‌گذاران به فیات و اوراق قرضه را تضعیف کرده است.
و در نتیجه سرمایه‌گذاران بزرگ و خرد به دنبال جایگزین‌هایی هستند که در برابر تورم و سیاست‌های پولی انعطاف بیشتری داشته باشند.
بیتکوین: دارایی کمیاب در برابر عرضه نامحدود اوراق
عرضه بیتکوین محدود به ۲۱ میلیون واحد است و تاکنون بیش از ۹۴٪ آن استخراج شده است.
هر چهار سال یک بار با رویداد هاوینگ، پاداش استخراج نصف می‌شود و کمیابی بیتکوین بیشتر می‌گردد.
در مقابل، اوراق قرضه دولتی هر زمان که دولت نیاز داشته باشد، می‌تواند منتشر شود و هیچ محدودیت کمی ندارد.
این تفاوت بنیادین باعث شده بیتکوین به عنوان «طلای دیجیتال» و دارایی کمیاب جایگزین اوراق در پرتفوی‌ها مطرح شود.
سیاست آمریکا و استفاده از کریپتو در بازار بدهی
ایالات متحده نه تنها صادرکننده اصلی اوراق قرضه در جهان است، بلکه از این ابزار برای مدیریت بدهی‌های کلان و تهاتر مالی جهانی نیز بهره می‌برد.
بازار اوراق قرضه دلاری بزرگ‌ترین بازار بدهی دنیاست و نقش دلار را به عنوان ارز ذخیره جهانی تثبیت کرده است.
با ورود کریپتو، به‌ویژه بیتکوین و استیبل‌کوین‌ها، آمریکا از این ابزار به‌طور غیرمستقیم برای مدیریت بدهی‌ها استفاده می‌کند.
چگونه این فرآیند انجام می پذیرد؟
انتشار استیبل‌کوین‌ها (USDT، USDC و …) باعث افزایش تقاضای جهانی برای دلار می‌شود و بدهی‌های آمریکا راحت‌تر جذب بازار می‌گردد.
بیتکوین به عنوان دارایی ذخیره جدید توسط سرمایه‌گذاران نهادی خریداری می‌شود و بخشی از فشار فروش اوراق دولتی را از بازار می‌گیرد.
سیاست‌گذاران آمریکا می‌توانند با ایجاد چارچوب‌های نظارتی، جریان سرمایه به سمت کریپتو را مدیریت و حتی برای پوشش بخشی از کسری‌های مالی از آن استفاده کنند.
به بیان ساده: آمریکا اوراق قرضه را منتشر می‌کند تا بدهی‌هایش را تأمین مالی کند و از کریپتو (استیبل‌کوین‌ها و حتی ETFهای بیتکوین) به عنوان ابزاری نوین برای جذب نقدینگی جهانی بهره می‌برد.
عملکرد بیتکوین در برابر اوراق قرضه
طی سه سال گذشته بیتکوین ۳۷۵٪ رشد داشته، در حالی که شاخص ۵۰۰ شرکت بزرگ بورسی آمریکا یا همان S&P 500 حدود ۵۹٪ و طلا ۸۵٪ رشد داشته‌اند.
نسبت شارپ بیتکوین با تخصیص ۱۶٪ در پرتفوی حدود ۰.۹۴ است، در حالی که اوراق خزانه‌داری آمریکا بین ۰.۳ تا ۰.۵ محاسبه می‌شوند.
صندوق‌های ETF بیتکوین از ژانویه ۲۰۲۴ تا ژوئن ۲۰۲۵ بیش از ۱۳۲ میلیارد دلار AUM جذب کرده‌اند و صندوق iShares بلک‌راک سریع‌ترین ETF تاریخ شد که از مرز ۷۰ میلیارد دلار گذشت.
این اعداد نشان می‌دهد که حتی سرمایه‌گذاران ریسک‌گریز نیز به بیتکوین به عنوان بخشی جدایی‌ناپذیر از سبد خود نگاه می‌کنند.
مزیت دسترسی و نقدشوندگی بیتکوین
بیتکوین ۲۴ ساعته و بدون محدودیت جغرافیایی معامله می‌شود.
برخلاف اوراق قرضه که تسویه پیچیده و نقدشوندگی محدود دارند، بیتکوین در صرافی‌های متمرکز و غیرمتمرکز همیشه در دسترس است.
برای سرمایه‌گذاران خرد، ورود به بازار بیتکوین بسیار ساده‌تر از خرید مستقیم اوراق قرضه است.
جمع‌بندی
بازار بدهی جهانی همچنان بزرگ‌ترین بازار مالی دنیاست، اما تغییرات کلان اقتصادی و سیاست‌های پولی آمریکا، اوراق قرضه را از جایگاه «امن‌ترین دارایی جهان» دور کرده است.
در مقابل، بیتکوین به دلیل کمیابی ذاتی، بازدهی بالا، دسترسی آسان و ورود نهادی‌ها، در حال تثبیت جایگاه خود به عنوان یک دارایی استراتژیک در پرتفوی‌های سرمایه‌گذاری است.
همزمان، آمریکا با استفاده از ابزارهای کریپتویی (از استیبل‌کوین‌ها تا ETFهای بیتکوین) نه تنها جریان نقدینگی جهانی را مدیریت می‌کند، بلکه از این دارایی‌ها به عنوان مکملی برای بازار بدهی خود بهره می‌برد.
و سؤال کلیدی برای سرمایه‌گذاران در سالهای آتی این است:
آیا اوراق قرضه دولتی همچنان دارایی امن باقی خواهند ماند، یا بیتکوین و کریپتو به گزینه اصلی سرمایه‌گذاران برای پوشش ریسک تبدیل می‌شوند؟