در جهان امروز که انرژی به یکی از حساس‌ترین منابع راهبردی کشورها تبدیل شده، ترکیب فناوری بلاکچین با بهره‌وری انرژی، در حال خلق فرصت‌هایی تازه است. یکی از مهم‌ترین این فرصت‌ها، استفاده از انرژی مازاد – به‌ویژه برق تولیدشده از نیروگاه‌های هسته‌ای – برای استخراج بیتکوین است. در این پست از بلاگ یوبیتکس به این موضوع مهم خواهیم پرداخت چرا که این راه‌حل نه‌تنها از هدررفت منابع جلوگیری می‌کند، بلکه می‌تواند اقتصاد دیجیتال کشورها را نیز تقویت کند.
چرایی استفاده از انرژی مازاد؟
نیروگاه‌ها، به‌خصوص در زمان‌های کم‌مصرف یا به‌دلیل محدودیت‌های فنی شبکه، معمولاً برق بیشتری از نیاز واقعی تولید می‌کنند. این برق اضافی یا بلااستفاده می‌ماند، یا با ضرر صادر می‌شود. اما با توسعه صنعت ماینینگ، کشورها و شرکت‌ها راه جدیدی پیدا کرده‌اند: تبدیل برق اضافه به بیتکوین.
انرژی هسته‌ای؛ تمرکز تازه کشورها
یکی از مهم‌ترین منابع برای این هدف، انرژی هسته‌ای است. برای نمونه، فرانسه – بزرگ‌ترین تولیدکننده برق هسته‌ای در اروپا – اخیراً طرحی را بررسی کرده که طی آن از برق مازاد نیروگاه‌های هسته‌ای برای استخراج بیتکوین استفاده شود. این طرح، که از سوی نمایندگان مجلس ارائه شده، استفاده از تاسیسات شرکت دولتی برق فرانسه (EDF) برای نصب تجهیزات ماینینگ را شامل می‌شود. طراحان این پروژه از آن به عنوان «راه‌حلی امن و سودآور» یاد کرده‌اند.
اما فرانسه تنها نیست.
نمونه‌هایی از سراسر جهان
پاکستان: در این کشور، دولت تصمیم گرفته برق مازاد نیروگاه‌های زغال‌سنگ را برای ماینینگ و همچنین تأمین مراکز داده‌ی هوش مصنوعی اختصاص دهد. بیش از ۲ گیگاوات ظرفیت بلااستفاده، به شکل دارایی دیجیتال در حال بازیافت است.
السالوادور: این کشور با استفاده از انرژی مازاد گرمایش ناشی از آتشفشان‌ها، به استخراج بیتکوین می‌پردازد. پروژه‌ای که هم به شهرت جهانی رسید و هم الگویی برای کشورهای در حال توسعه شد.
آمریکای جنوبی: شرکت تتر (Tether): این شرکت بزرگ صادرکننده استیبل‌کوین، سرمایه‌گذاری‌هایی در زمینه استخراج بیتکوین با استفاده از انرژی تجدیدپذیر مازاد در آمریکای جنوبی انجام داده است. همکاری با شرکت‌های کشاورزی برای استفاده از انرژی بی‌مصرف نیز بخشی از این مدل است.
ایران و روسیه: در مقاطع مختلف، هر دو کشور طرح‌هایی برای استفاده از نیروگاه‌های داخلی جهت استخراج بیتکوین در ساعات کم‌مصرف اعلام کرده‌اند.
مزایا و چالش‌ها
استفاده از انرژی مازاد برای ماینینگ بیتکوین مزایای متعددی دارد:
جلوگیری از هدررفت انرژی
درآمدزایی از منابع بدون استفاده
کاهش فشار بر شبکه برق شهری در ساعات اوج مصرف
افزایش بهره‌وری اقتصادی زیرساخت‌های نیروگاهی
اما در کنار این مزایا، چالش‌هایی نیز وجود دارد:
مسائل زیست‌محیطی و نگرانی‌های مربوط به کربن (در صورت استفاده از منابع فسیلی)
نیاز به چارچوب‌های قانونی مشخص برای استفاده از منابع عمومی
خطر متمرکز شدن ماینینگ در دست دولت‌ها یا شرکت‌های خاص
جمع‌بندی: آینده استخراج بیتکوین در گرو سیاست‌های انرژی است
با رشد صنعت رمزارز و پیچیده‌تر شدن رابطه آن با اقتصاد جهانی، مسئله انرژی به یکی از مهم‌ترین عوامل تأثیرگذار بر آینده‌ی استخراج بیتکوین تبدیل شده است. کشورهایی که بتوانند با برنامه‌ریزی دقیق، از ظرفیت‌های بلااستفاده تولید برق – به‌ویژه منابعی مانند انرژی هسته‌ای و خورشیدی بهره‌برداری کنند، نه‌تنها هزینه‌های ماینینگ را کاهش می‌دهند، بلکه به شکل‌گیری یک مدل پایدارتر برای هم‌زیستی رمزارزها با محیط‌زیست کمک خواهند کرد.
در این میان، استفاده از انرژی هسته‌ای مازاد می‌تواند به عنوان یکی از کارآمدترین و پایدارترین گزینه‌ها مطرح باشد؛ مشروط بر آنکه با نظارت دقیق، شفافیت قانونی و ملاحظات محیط‌زیستی همراه شود.