در دنیای سرمایه‌گذاری، بسیاری از اتفاقات غیرمنتظره و نادر تأثیری عمیق بر بازارها دارند. نسیم نیکولاس طالب، نویسنده و تحلیلگر ریسک، در کتاب قوی سیاه (The Black Swan) این پدیده‌ها را توضیح می‌دهد.
به گزارش تیم تحریریه یوبیتکس، قوی سیاه به رویدادهایی اطلاق می‌شود که نادر، غیرقابل پیش‌بینی و تأثیرگذار هستند و پس از وقوع، مردم به دنبال توجیه و تحلیل آن‌ها می‌گردند. بازار ارزهای دیجیتال بارها دچار شوک‌هایی از این دست شده است. در این مقاله، سه سقوط بزرگ بازار را از این منظر بررسی می‌کنیم و در نهایت راهکارهایی برای مقابله با این وقایع ارائه خواهیم کرد.
۱. سقوط بازار ارزهای دیجیتال در مارس ۲۰۲۰ – اثر COVID-19
در مارس ۲۰۲۰، به دنبال شیوع ویروس کرونا، بازارهای مالی در سراسر جهان سقوط کردند و بیتکوین نیز از این قاعده مستثنی نبود. قیمت بیتکوین طی چند هفته از ۱۰,۰۰۰ دلار به ۳,۸۰۰ دلار سقوط کرد.
این یک قوی سیاه کلاسیک بود:
- نادر بودن: هیچ‌کس انتظار نداشت که یک ویروس جهانی باعث تعطیلی اقتصاد شود.
- غیرقابل پیش‌بینی بودن: تأثیرات گسترده‌ای مانند تعطیلی صنایع، کاهش نقدینگی و ریزش بازارها برای بسیاری از فعالان غیرمنتظره بود.
- تأثیر عمیق: علاوه بر بازار سهام، ارزهای دیجیتال نیز به دلیل فروش گسترده سرمایه‌گذاران دچار سقوط شدید شدند.
اما این سقوط فرصتی را هم فراهم کرد. دولت‌ها با تزریق نقدینگی، بازارها را احیا کردند و این باعث شد بیتکوین پس از آن صعودی تاریخی را تجربه کند و در سال ۲۰۲۱ به ۶۹,۰۰۰ دلار برسد.
۲. سقوط نوامبر ۲۰۲۲ – فروپاشی صرافی FTX
یکی از بزرگ‌ترین رسوایی‌های تاریخ ارزهای دیجیتال در نوامبر ۲۰۲۲ رخ داد. صرافی FTX که از معتبرترین پلتفرم‌های معاملاتی بود، با کمبود نقدینگی مواجه شد و اعلام ورشکستگی کرد. این رویداد قیمت بیتکوین را از حدود ۲۱,۰۰۰ دلار به ۱۵,۵۰۰ دلار کاهش داد.
چرا این یک قوی سیاه بود؟
- نادر بودن: سقوط یک صرافی بزرگ با این سرعت بی‌سابقه بود.
- غیرقابل پیش‌بینی بودن: بسیاری از سرمایه‌گذاران، حتی معامله‌گران حرفه‌ای، از وضعیت مالی FTX بی‌اطلاع بودند.
- تأثیر عمیق: این بحران نه‌تنها به FTX بلکه به کل بازار ضربه زد، اعتماد سرمایه‌گذاران را کاهش داد و قوانین نظارتی را سخت‌تر کرد.
پس از این سقوط، بازار یک دوره ریکاوری داشت اما پیامدهای این رویداد همچنان در صنعت کریپتو حس می‌شود.
۳. سقوط ژانویه ۲۰۲۴ – سیاست‌های تجاری جدید ترامپ
در روزهای اخیر، خبر تعرفه‌های جدید دولت ترامپ بر کانادا، مکزیک و چین موجب وحشت در بازارهای مالی شد. این تعرفه‌ها باعث کاهش سرمایه‌گذاری‌های جهانی و خروج نقدینگی از دارایی‌های پرریسک مانند ارزهای دیجیتال شد. و ارزش بازار ارزهای دیجیتال در کمتر از ۴۸ ساعت معادل ۵۰۰ میلیارد دلار کاهش یافت.
چرا این یک قوی سیاه بود؟
- نادر بودن: بسیاری انتظار نداشتند که یک سیاست تجاری چنین تأثیری بر بازار کریپتو داشته باشد.
- غیرقابل پیش‌بینی بودن: سیاست‌های دولت آمریکا معمولاً تأثیر مستقیم بر ارزهای دیجیتال ندارند، اما این بار فشار روانی شدیدی ایجاد شد.
- تأثیر عمیق: این رویداد نشان داد که بازار کریپتو کاملاً از سیاست‌های کلان اقتصادی مستقل نیست.
درس‌هایی از قوی‌های سیاه بازار ارز دیجیتال
از این رویدادها چه نتیجه‌ای می‌توان گرفت؟
۱. مدیریت ریسک و تنوع دارایی
سرمایه‌گذاران نباید تمام سرمایه خود را در یک دارایی قرار دهند. تنوع بخشیدن به سبد دارایی‌ها می‌تواند از شدت ضرر در بحران‌های غیرمنتظره بکاهد.
۲. نگه داشتن نقدینگی برای فرصت‌ها
در هر سقوط بازار، فرصتی نهفته است. سرمایه‌گذاران باید همیشه مقداری نقدینگی برای خرید در قیمت‌های پایین داشته باشند.
۳. استفاده از تحلیل بنیادی و اخبار کلان
سقوط‌های بزرگ معمولاً با اخبار و سیاست‌های کلان اقتصادی گره خورده‌اند. تحلیل و دنبال کردن این اخبار می‌تواند کمک کند که سرمایه‌گذاران زودتر از بحران‌ها مطلع شوند.
۴. شناخت رفتار بازار و کاهش معاملات احساسی
در مواقع بحران، بسیاری از سرمایه‌گذاران از ترس دست به فروش می‌زنند. حفظ آرامش و اتخاذ تصمیمات منطقی بسیار مهم است.
۵. استفاده از استراتژی سرمایه‌گذاری بلندمدت
با در نظر گرفتن تاریخچه بیتکوین و ارزهای دیجیتال، می‌توان فهمید که پس از هر بحران، بازیابی و رشد اتفاق افتاده است. سرمایه‌گذاری بلندمدت می‌تواند از نوسانات کوتاه‌مدت جلوگیری کند.
نتیجه‌گیری
قوی‌های سیاه همیشه در بازارهای مالی وجود خواهند داشت. هیچ‌کس نمی‌تواند زمان دقیق یک بحران را پیش‌بینی کند، اما با داشتن دانش، برنامه‌ریزی و استراتژی مناسب، می‌توان از این بحران‌ها نه‌تنها جان سالم به در برد بلکه از آن‌ها بهره‌برداری کرد. اگرچه سقوط‌های سال‌های ۲۰۲۰، ۲۰۲۲ و ۲۰۲۴ برای بسیاری از سرمایه‌گذاران دردناک بودند، اما در عین حال فرصت‌های طلایی را نیز فراهم کردند. آن‌هایی که برای قوی‌های سیاه آماده‌اند، بازندگان این بازی نخواهند بود.