استیکینگ یکی از روش‌های محبوب برای کسب درآمد غیرفعال از رمزارزهاست، اما مشکل اصلی آن قفل شدن دارایی‌ها و کاهش نقدشوندگی است. پروژه‌ی لیدو دائو (Lido DAO) با معرفی مفهوم استیکینگ لیکویید این مشکل را حل کرد و به کاربران اجازه داد همزمان با دریافت پاداش استیکینگ، دارایی‌های خود را در بازار یا پروتکل‌های دیفای معامله کنند.
در این پست از بلاگ صرافی ارز دیجیتال یوبیتکس، به بررسی کامل عملکرد لیدو، کاربرد توکن LDO، توکنومیکس، مزایا، ریسک‌ها و چشم‌انداز آینده‌ی این پروژه می‌پردازیم.
لیدو دائو چگونه کار می‌کند؟
لیدو یک پلتفرم غیرمتمرکز برای استیکینگ اتریوم است که فرآیند قفل‌کردن دارایی و اجرای نود را برای کاربران ساده می‌کند. کاربران با سپرده‌گذاری اتریوم خود در لیدو، توکنی معادل به نام stETH دریافت می‌کنند. این توکن نماینده‌ی دارایی استیک‌شده است و می‌توان از آن در پروتکل‌های دیفای مانند کرو ، آوه و یونی سوآپ استفاده کرد.
در واقع، کاربران سود استیکینگ را دریافت می‌کنند و همزمان از نقدشوندگی کامل برخوردارند. همین موضوع باعث شد Lido DAO به بزرگ‌ترین پلتفرم استیکینگ اتریوم با بیش از ۳۰ درصد از سهم کل بازار تبدیل شود.
نقش توکن LDO در شبکه
توکن LDO ستون اصلی حاکمیت در لیدو است. دارندگان این توکن می‌توانند در تصمیمات مهم پروتکل، انتخاب نود اپراتورها، تغییرات در پارامترهای اقتصادی و نحوه‌ی تخصیص منابع رأی دهند.
پروژه LDO خودش پاداش استیکینگ تولید نمی‌کند، اما ارزش آن مستقیماً به رشد اکوسیستم لیدو و تقاضای stETH وابسته است. هرچه سهم لیدو در بازار استیکینگ بیشتر شود، ارزش حاکمیتی و نقش توکن LDO نیز پررنگ‌تر می‌شود.
توکنومیکس و وضعیت آزادسازی توکن‌ها
بر اساس داده‌های به‌روز، عرضه‌ی کل توکن‌های LDO یک میلیارد واحد است و تا تاریخ آبان ۱۴۰۴ حدود ۹۰ درصد (حدود ۹۰۰ میلیون واحد) از آن آزاد شده است. ۱۰ درصد باقیمانده هنوز در دسته‌ی «غیررهگیری‌شده» قرار دارد.
توزیع فعلی توکن‌ها به شکل زیر است:
• ۴۰٪ خزانه‌ی دائو (Treasury)
• ۲۴٪ سرمایه‌گذاران اولیه (Investors)
• ۱۶٪ تیم و بنیان‌گذاران (Founders)
• ۱۱٪ دور سرمایه‌گذاری خطرپذیر (Venture Round)
• ۷٪ اعتبارسنج‌ها (Validators)
در نتیجه، بیشترین تمرکز توکن‌ها در اختیار خزانه و سرمایه‌گذاران اولیه است؛ عاملی که از یک سو امنیت مالی پروژه را تضمین می‌کند، اما از سوی دیگر احتمال فشار فروش در دوره‌های بعدی را افزایش می‌دهد.
نمودار زمان‌بندی آزادسازی توکن‌ها نشان می‌دهد که بیشترین حجم آن بین سال‌های ۲۰۲۱ تا اوایل ۲۰۲۴ انجام شده و بخش عمده‌ی عرضه‌ی کل در حال حاضر وارد بازار شده است.
مزایای لیدو دائو
• دسترسی آسان: امکان استیک هر مقدار اتریوم بدون نیاز به ۳۲ ETH و اجرای نود.
• نقدشوندگی بالا: کاربران می‌توانند stETH خود را در هر لحظه در بازار معامله کنند.
• غیرمتمرکز بودن: تصمیم‌گیری‌ها از طریق دائو و رأی‌گیری توکنی انجام می‌شود.
• پشتیبانی از چند شبکه: علاوه بر اتریوم، از پولیگان، سولانا و آوالانچ نیز پشتیبانی دارد.
• همکاری گسترده با پروژه‌های دیفای: ادغام با پروتکل‌های بزرگ باعث افزایش کاربرد stETH شده است.
ریسک‌ها و چالش‌ها
با وجود جایگاه قدرتمند لیدو در بازار، برخی ریسک‌ها نیز وجود دارد:
• تمرکز بالا: سهم زیاد لیدو از استیکینگ اتریوم نگرانی‌هایی درباره تمرکز ولیدیتورها ایجاد کرده است.
• ریسک قرارداد هوشمند: احتمال باگ یا هک هرچند پایین است، اما همواره وجود دارد.
• وابستگی شدید به اتریوم: سقوط قیمت ETH یا تغییر در مدل استیکینگ مستقیماً بر لیدو تأثیر می‌گذارد.
• نوسان قیمت LDO: این توکن تحت تأثیر احساسات بازار و دوره‌های آزادسازی قرار دارد.
وضعیت فعلی بازار و تحلیل توکن LDO
در حال حاضر توکن LDO در میان ۱۰۰ رمزارز برتر بازار قرار دارد و ارزش بازار آزادش حدود ۸۰۰ میلیون دلار است. حجم معاملات روزانه آن نشان از نقدینگی بالا و حضور فعال در صرافی‌های بین‌المللی دارد.
قیمت این توکن در ماه‌های اخیر بین محدوده‌ی ۰.۷۵ الی ۱ دلار نوسان داشته و حمایت کلیدی در محدوده‌ی 0.885 دلار تثبیت شده است.
از سوی دیگر، افزایش تعداد اتریوم‌های استیک‌شده از طریق لیدو و رشد بازار مشتقات استیکینگ (LSD) می‌تواند در میان‌مدت باعث افزایش تقاضا برای LDO شود.
آینده‌ی لیدو و برنامه‌های پیش‌رو
نسخه‌ی دوم لیدو (Lido v2) در حال توسعه است و به کاربران اجازه می‌دهد مستقیماً توکن stETH را به ETH تبدیل کنند، بدون نیاز به واسطه یا انتظار طولانی.
این ویژگی همراه با تمرکززدایی بیشتر نودها و توسعه‌ی پشتیبانی از شبکه‌های جدید، می‌تواند موقعیت لیدو را در میان پروتکل‌های استیکینگ تثبیت کند.
با توجه به رشد بازار LSD، لیدو احتمالاً همچنان بازیگر اصلی این حوزه باقی خواهد ماند و توکن LDO نقشی محوری در حاکمیت و تصمیم‌سازی ایفا خواهد کرد.
جمع‌بندی
لیدو دائو یکی از ستون‌های اصلی اکوسیستم اتریوم است که مسیر استیکینگ را برای کاربران ساده و منعطف کرده است. این پروژه با ترکیب نقدشوندگی، امنیت و حاکمیت غیرمتمرکز، تحولی در بازار استیکینگ ایجاد کرده است.
با این حال، تمرکز زیاد و وابستگی مستقیم به شبکه‌ی اتریوم از مهم‌ترین ریسک‌های آن محسوب می‌شود.
در مجموع، Lido DAO را می‌توان یکی از پروژه‌های بنیادی در حوزه‌ی استیکینگ لیکویید دانست که آینده‌ی روشنی در دنیای دیفای دارد.