در روزهای اخیر، سخنگوی سازمان امور مالیاتی کشور از جزئیات کامل معافیت‌های مالیات بر سوداگری و سفته‌بازی در معاملات طلا، ارز و رمزارز خبر داد. این خبر که در گفت‌وگویی با خبرگزاری ایلنا منتشر شد، تأثیر قابل‌توجهی بر بازارهای مالی کشور به‌ویژه بر بخش صرافی‌های ارز دیجیتال خواهد داشت؛ چرا که این تصمیم می‌تواند چارچوبی شفاف‌تر برای فعالیت قانونی کاربران و معامله‌گران در فضای رمزارزها ایجاد کند.
معافیت از مالیات برای فروش به واحدهای تجاری مجاز
طبق توضیحات مهدی موحدی، سخنگوی سازمان امور مالیاتی، افرادی که طلا، ارز یا رمزارز خود را به واحدهای تجاری مجاز مانند طلافروشی‌ها و صرافی‌های ارز دیجیتال دارای مجوز و حساب الکترونیکی معتبر می‌فروشند، مشمول مالیات بر عایدی سرمایه نخواهند شد.
این اقدام در واقع گامی مهم برای شفاف‌سازی مبادلات مالی در حوزه رمزارزها محسوب می‌شود؛ زیرا افراد از این پس می‌توانند با فروش دارایی‌های دیجیتال خود به صرافی‌های ثبت‌شده در بسترهای قانونی، بدون نگرانی از مالیات مستقیم، به فعالیت ادامه دهند.
از منظر اقتصادی، این سیاست به‌صورت غیرمستقیم به نفع بازار رمزارزها و صرافی‌های ارز دیجیتال ایرانی است. زیرا باعث می‌شود حجم بیشتری از معاملات رمزارزی در بستر رسمی انجام شود و از انتقال سرمایه‌ها به پلتفرم‌های خارجی جلوگیری گردد.
جزییات معافیت مالیاتی در حوزه رمزارز
سازمان امور مالیاتی در این طرح، معافیت‌هایی تدریجی و چندساله در نظر گرفته است.
طبق اظهارات موحدی، محاسبات مربوط به مالیات بر عایدی سرمایه در معاملات رمزارز انجام می‌شود، اما تا ۵ سال نخست، معافیت تا سقف پنج برابر موضوع ماده ۸۴ قانون مالیات‌های مستقیم اعمال خواهد شد.
به بیان ساده، در سال جاری فروش رمزارز تا حدود ۱ میلیارد و ۴۵۰ میلیون تومان از مالیات معاف است و این رقم در سال آینده تا ۲ میلیارد تومان افزایش می‌یابد.
این روند تا پنج سال ادامه دارد و سقف معافیت کلی آن نیز معادل پنج برابر معافیت ماده ۸۴ خواهد بود.
در نتیجه، کاربران عادی که دارایی دیجیتال خود را برای حفظ ارزش سرمایه نگهداری می‌کنند، در محدوده‌های تعریف‌شده، مشمول هیچ مالیاتی نخواهند شد.
معامله طلا و رمزارز به‌صورت معاوضه‌ای
یکی دیگر از معافیت‌های مهم اعلام‌شده، مربوط به معاملات معاوضه‌ای است. در صورتی که فردی رمزارز خود را با دارایی دیگری از جمله رمزارز دیگر معاوضه کند، این مبادله مشمول محاسبات مالیات بر عایدی سرمایه نخواهد بود.
این بند، اهمیت بالایی برای کاربران پلتفرم‌های تبادل رمزارز دارد، زیرا در بسیاری از صرافی‌های دیجیتال، امکان تبدیل مستقیم رمزارزها به یکدیگر یا به دارایی‌های با پشتوانه طلا وجود دارد.
معافیت سه‌ساله برای کاربران اولیه
بر اساس توضیحات سخنگوی سازمان امور مالیاتی، تا سه سال پس از استقرار بستر اجرایی قانون، افرادی که اقدام به فروش رمزارز یا طلا می‌کنند، مشمول مالیات بر عایدی سرمایه نخواهند شد.
این مهلت سه‌ساله در واقع دوره‌ای انتقالی محسوب می‌شود تا فعالان بازار رمزارز، فرصت کافی برای انطباق با سازوکار جدید مالیاتی و ثبت تراکنش‌های خود در پلتفرم‌های رسمی را داشته باشند.
از سوی دیگر، این اقدام می‌تواند باعث افزایش اعتماد عمومی به صرافی‌های ارز دیجیتال داخلی شود؛ چرا که کاربران برای استفاده از مزایای معافیت، باید تراکنش‌های خود را از طریق صرافی‌های ثبت‌شده انجام دهند.
افزایش معافیت برای سرپرستان خانوار
موحدی در ادامه توضیح داد: چنانچه فروشنده رمزارز یا طلا سرپرست خانوار باشد، میزان معافیت مالیاتی او از پنج برابر به شش برابر افزایش خواهد یافت.
علاوه بر این، هر فرد در طول عمر خود می‌تواند تا ۱۰۰ برابر معافیت ماده ۸۴ از مالیات بر عایدی سرمایه معاف باشد، مشروط بر آنکه از این امتیاز حداکثر سه بار استفاده کند.
این بند، نشان می‌دهد که سیاست مالیاتی جدید دولت، تمرکز خود را بر کاهش فشار بر شهروندان عادی و جلوگیری از سفته‌بازی گسترده گذاشته است.
تأثیر اجرای قانون بر بازار رمزارز و صرافی‌های دیجیتال
اجرای تدریجی قانون مالیات بر سوداگری و معافیت‌های اعلام‌شده، می‌تواند تحولی مثبت در شفافیت بازار رمزارزها ایجاد کند.
از یک سو، کاربران برای برخورداری از معافیت، ناچار خواهند بود از صرافی ارز دیجیتال مجاز و دارای حساب الکترونیکی استفاده کنند؛ از سوی دیگر، این روند به افزایش حجم معاملات رسمی در صرافی‌های داخلی منجر می‌شود.
در بلندمدت، این اقدام می‌تواند به ارتقای جایگاه صرافی‌های ایرانی در رقابت با پلتفرم‌های خارجی کمک کند و گامی مهم در جهت بومی‌سازی تبادلات رمزارزی باشد.
برای مثال، پلتفرم‌هایی مانند یوبیتکس با ارائه کیف پول امن، سیستم معاملاتی شفاف و ثبت دقیق تراکنش‌ها، بستر مناسبی برای انطباق با این قانون محسوب می‌شوند. کاربران می‌توانندفعالیت خود را در محیطی امن و قانونی ادامه دهند.
جمع‌بندی
قانون مالیات بر سوداگری و سفته‌بازی، هرچند در ابتدا نگرانی‌هایی برای فعالان بازار طلا و رمزارز ایجاد کرد، اما جزئیات اعلام‌شده توسط سازمان امور مالیاتی نشان می‌دهد که اکثر کاربران عادی، معاف از پرداخت مالیات خواهند بود.
تنها افرادی که فعالیت حرفه‌ای یا تجاری گسترده در خرید و فروش رمزارز، طلا یا ارز دارند و خارج از بستر رسمی اقدام می‌کنند، مشمول مالیات بر عایدی سرمایه می‌شوند.
در مجموع، این رویکرد می‌تواند به شفافیت بیشتر در گردش مالی رمزارزها، حمایت از صرافی‌های ارز دیجیتال ایرانی و کاهش فعالیت‌های غیررسمی منجر شود.
به‌نظر می‌رسد در ماه‌های آینده، با تکمیل بستر اجرایی این قانون، شاهد رشد تقاضا برای ثبت و انجام معاملات در صرافی‌های مجاز داخلی خواهیم بود؛ گامی مهم در جهت تنظیم‌گری هوشمندانه بازار رمزارزها در ایران.