در یک دهه گذشته، ارزهای دیجیتال از مفهومی ناشناخته به بخشی جدایی‌ناپذیر از اقتصاد جهانی تبدیل شده‌اند. امروز، میلیون‌ها نفر در سراسر جهان با رمزارزهایی مانند بیتکوین، اتریوم و تتر معامله می‌کنند. اما هنوز سؤال مهمی ذهن بسیاری از فعالان این حوزه را درگیر کرده است:
کدام کشورها ارز دیجیتال را پذیرفته‌اند و قوانین رمزارزها در نقاط مختلف جهان چگونه است؟
در این مقاله از بلاگ یوبیتکس، به‌صورت قدم‌به‌قدم بررسی می‌کنیم که پذیرش رمزارز دقیقاً به چه معناست، چه کشورهایی آن را قانونی کرده‌اند، چه کشورهایی هنوز محتاط هستند و آینده قانون‌گذاری جهانی رمزارزها در سال 2026 به چه سمتی می‌رود.
مفهوم پذیرش ارز دیجیتال چیست؟
وقتی می‌گوییم یک کشور «ارز دیجیتال را پذیرفته است»، این عبارت می‌تواند معانی متفاوتی داشته باشد. در واقع، پذیرش رمزارز سه سطح دارد:
1. پذیرش به‌عنوان پول رسمی کشور: یعنی رمزارز در معاملات روزمره و پرداخت‌های قانونی به رسمیت شناخته می‌شود. مثل السالوادور که بیتکوین را در کنار دلار آمریکا به‌عنوان پول رسمی معرفی کرد.
2. پذیرش قانونی برای استفاده و معامله: در این حالت، رمزارز به‌عنوان دارایی یا کالای قابل معامله قانونی است، اما پول رسمی کشور محسوب نمی‌شود. مثال بارز این نوع پذیرش، ژاپن و آمریکا هستند.
3. پذیرش محدود یا نظارت‌شده: بعضی کشورها اجازه خرید، فروش و نگهداری رمزارز را می‌دهند، اما تحت قوانین خاص مالیاتی یا ضدپولشویی. این حالت بیشتر در کشورهای در حال توسعه دیده می‌شود.
بنابراین وقتی می‌پرسیم «کدام کشورها رمزارز را پذیرفته‌اند»، باید توجه کنیم که سطح پذیرش ممکن است از کشور به کشور متفاوت باشد.
کشورهایی که ارز دیجیتال را به رسمیت شناخته‌اند
در ادامه، نگاهی داریم به چند کشور پیشرو که با تصویب قوانین شفاف و حمایتی، عملاً رمزارزها را وارد جریان اقتصادی خود کرده‌اند:
السالوادور
السالوادور در سال ۲۰۲۱ تاریخ‌ساز شد؛ این کشور اولین کشوری بود که بیتکوین را به‌عنوان پول رسمی پذیرفت. دولت این کشور اپلیکیشنی به نام Chivo Wallet طراحی کرد تا شهروندان بتوانند با بیتکوین پرداخت انجام دهند و حتی پاداش دریافت کنند. در سال ۲۰۲۵، طبق گزارش IMF، بیش از ۲۵٪ از تراکنش‌های داخلی این کشور از طریق رمزارز انجام می‌شود.
جمهوری آفریقای مرکزی
دومین کشوری که بیتکوین را پول رسمی اعلام کرد، جمهوری آفریقای مرکزی بود. با هدف جذب سرمایه خارجی و توسعه دیجیتال، این کشور پلتفرمی به نام Sango Project راه‌اندازی کرد تا سرمایه‌گذاران بتوانند از طریق بلاکچین در پروژه‌های ملی مشارکت کنند.
برزیل
برزیل یکی از کشورهای پیشرو در تنظیم مقررات رمزارزی است. از سال ۲۰۲۳، قانون «دارایی‌های مجازی» در این کشور تصویب شد که چارچوب نظارت، مالیات و مجوز صرافی‌ها را مشخص می‌کند. بانک مرکزی برزیل حتی پروژه‌ی ارز دیجیتال ملی (CBDC) خود را با موفقیت آزمایش کرده است.
پرتغال
پرتغال با سیاست مالیاتی صفر برای سود رمزارزها تا مدت‌ها به‌عنوان «بهشت مالیاتی کریپتو» شناخته می‌شد. در سال ۲۰۲۵، اگرچه برخی مالیات‌ها اعمال شده، اما همچنان یکی از کشورهایی است که بیشترین پذیرش عمومی رمزارز را دارد.
امارات متحده عربی
امارات با ایجاد منطقه آزاد VARA در دبی (Virtual Assets Regulatory Authority)، یکی از کامل‌ترین چارچوب‌های قانونی رمزارز را ارائه کرده است. چند صرافی ارز دیجیتال بین‌المللی مانند Binance و Bybit نیز مجوز فعالیت در دبی دریافت کرده‌اند. امارات اکنون مقصد اصلی سرمایه‌گذاران و شرکت‌های بلاکچینی در خاورمیانه است.
ژاپن
ژاپن از سال ۲۰۱۷ ارزهای دیجیتال را به‌عنوان دارایی قانونی به رسمیت شناخت. صرافی‌ها موظف به ثبت رسمی در آژانس خدمات مالی ژاپن (FSA) هستند و قوانین سختگیرانه‌ای برای حفظ امنیت کاربران اعمال می‌شود. ژاپن از جمله کشورهایی است که بعد از هک صرافی Mt.Gox، چارچوب امنیتی بسیار دقیقی طراحی کرد.
ایالات متحده آمریکا
در آمریکا، ارزهای دیجیتال به‌طور کامل پذیرفته شده‌اند اما نه به‌عنوان پول رسمی؛ بلکه به‌عنوان دارایی مشمول مالیات. کمیسیون بورس و اوراق بهادار (SEC) و اداره مالیات (IRS) بر فعالیت صرافی‌ها نظارت دارند. از سال ۲۰۲۵، قوانین جدیدی برای ETFهای بیتکوین و صندوق‌های سرمایه‌گذاری رمزارزی تصویب شده که باعث رشد قابل توجهی در بازار شده است.
کشورهایی با پذیرش محدود یا نظارت‌شده
در برخی کشورها، رمزارزها مجاز هستند اما تحت نظارت دقیق فعالیت می‌کنند:
• هند: خرید و فروش رمزارز مجاز است، اما مالیات سنگینی (۳۰٪) برای سود رمزارز در نظر گرفته شده.
• ترکیه: تراکنش رمزارزی مجاز است اما پرداخت مستقیم با آن ممنوع.
• کانادا: صرافی‌ها باید مجوز FINTRAC دریافت کنند و تراکنش‌های مشکوک را گزارش دهند.
• مالزی و سنگاپور: هر دو کشور دارای قوانین شفاف KYC و AML هستند و پروژه‌های DeFi را تحت نظارت قرار داده‌اند.
• استرالیا: رمزارزها قانونی‌اند، اما مانند دارایی مالیاتی با آن‌ها رفتار می‌شود.
کشورهایی که ارز دیجیتال را ممنوع کرده‌اند
در مقابل، برخی دولت‌ها هنوز به دلیل نگرانی از پولشویی، خروج سرمایه و نبود کنترل مرکزی، استفاده از رمزارز را ممنوع کرده‌اند.
• چین: از سال ۲۰۲۱ تمام تراکنش‌های رمزارزی را ممنوع اعلام کرد، اما هم‌زمان در حال توسعه‌ی یوآن دیجیتال (CBDC) است.
• نپال، الجزایر، بنگلادش و مراکش: ممنوعیت کامل برای خرید، فروش و استخراج رمزارز دارند.
• افغانستان و پاکستان: محدودیت‌های شدید بانکی و نظارتی اعمال کرده‌اند.
این کشورها بیشتر به دلایل سیاسی و اقتصادی چنین تصمیم‌هایی گرفته‌اند و احتمال تغییر سیاست آن‌ها در سال‌های آینده وجود دارد.
وضعیت ایران در میان کشورها
ایران در دسته کشورهایی قرار دارد که در حال تدوین و تنظیم مقررات رمزارزی هستند.
فعالیت در حوزه استخراج رمزارزها (ماینینگ) قانونی و دارای مجوز رسمی از وزارت صمت است.
اما در زمینه خرید و فروش یا پرداخت با رمزارز، هنوز چارچوب مشخصی وجود ندارد.
با این حال، بسیاری از پلتفرم‌های ایرانی با رعایت الزامات امنیتی و مالیاتی در حال ارائه خدمات امن به کاربران داخلی هستند.
آینده پذیرش جهانی رمزارزها در سال ۲۰۲۵ و بعد از آن
در سال ۲۰۲۵، بیش از ۱۰۰ کشور در حال بررسی و آزمایش ارز دیجیتال ملی هستند. این یعنی آینده پول، دیجیتالی‌تر از همیشه خواهد بود.
از اتحادیه اروپا با پروژه Digital Euro گرفته تا ژاپن، هند و حتی ایران، همه در مسیر تحول مالی دیجیتال گام برداشته‌اند. رمزارزها دیگر تهدید نیستند، بلکه ابزاری برای نوآوری مالی و تسهیل تجارت جهانی محسوب می‌شوند. کارشناسان پیش‌بینی می‌کنند تا سال ۲۰۳۰، بیش از نیمی از کشورهای جهان چارچوب قانونی مشخصی برای دارایی‌های دیجیتال داشته باشند.
جمع‌بندی
پذیرش ارزهای دیجیتال در جهان مسیر برگشت‌ناپذیری را طی می‌کند. از السالوادور تا ژاپن، از آمریکا تا امارات، دولت‌ها به‌جای مخالفت، به‌دنبال تنظیم و نظارت هوشمندانه‌تر هستند. برای کاربران ایرانی نیز شناخت وضعیت جهانی رمزارزها می‌تواند به تصمیم‌گیری آگاهانه‌تر کمک کند. پلتفرم‌هایی مانند یوبیتکس با رویکرد شفاف، امنیت بالا و پشتیبانی از کاربران ایرانی، بستری امن برای ورود به دنیای معاملات دیجیتال فراهم کرده‌اند. دنیایی که دیگر مرز نمی‌شناسد.